bayanlar için gusül abdesti boy abdesti

İslâm'da Temizlik ve Gusül-Abdest

Resulü Kibriya Hazretler “Temizlik İmanın yarsıdır”, “Temizlik, imanın kemalinden ve nurundandır”, İslam temizlik üzerine kuruludur” ve “temizliğe devam et ki rızkın genişlesin” gibi hadisleriyle temizliği övmüş ve dinimizdeki konumunu bizlere bildirmiştir.

Bu yüce emirlere göre Müslümanlar, imanları icabı, dış ve iç temizliğinde örnek insanlar olmakla yükümlüdürler. Kaldı ki Allah “pislikten arınanları sever.” (Bkz. El-Bakara suresi, Ayet:222)

NECASET VE HADES

İslam’da temizliğin adı “taharet”tir. Taharet, necasetten ve hadesten arınmak demektir.

“Necaset”, aslı ve tabiatı icabı pis olan şeylerdir. Canlıların idrarları ve dışkıları necaset diye adlandırılan pislik türüdür.

“Hades” ise aslı ve tabiatı icabı pis olmayan, fakat hükmi olarak kirli sayılan şeylerdir. Yellenmek, kan, ve gusül abdestini gerektiren haller Hades olarak adlandırılmıştır.

İslam’da su hem hayatın kaynağı, hem temizliğin vasıtası, hem de cennetin mücevheri olarak adlandırılmıştır. İslam inancında su iki kısımdır. “mutlak su” ve “mukayyet (sınırlı) su”. Mutlak su, tertemiz, gerçek su anlamına gelir. Bu tip sulara içilebilir sular girmektedir. Mukayyet yani sınırlı su ise, tadı, kokusu, rengi değişmiş, içilemeyecek gibi olan yahut da nektarlardan elde edilen ve farklı amaçla kullanılabilip, temizlik amaçlı olarak kullanılamayacak olan sulardır. Gül suyu, meyve suları, beklemekten yosun bağlamış sulardır. Dinimizde temizlik için mutlak su tabir edilen su kullanılmaktadır.

GUSÜL-ABDEST

BOY ABDESTİ (GUSÜL)

Gusül abdesti demek, boy abdesti demektir. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de “Boy abdesti alınız” buyurulur (Bkz: El-Maide Suresi, Ayet:6). Gusül, kuru hiçbir yer kalmaksızın, bütün vücudun yıkanması demektir.

Guslün farzı üçtür;

1- Ağzı yıkamak: Ağızda ve dişlerde, asla kuru yer bırakmaksızın, diş aralarının fırçalanması sonucu temizlenmesiyle ağzı en az bir kere yıkamaktır.

2- Burnu yıkamak: Burunun köküne (genze) su gidecek şekilde buruna su çekmektir. Bu sayede burunda iyice temizlenmiş olur.

3- Bütün vücudu yıkamak: saç diplerinden ayak parmaklarına kadar, kuru bir nokta bırakmaksızın bütün vücudu ovarak yıkamaktır.

Bütün bunları birer kere yapmak farz, üçer kez yapmak sünnettir.

BOY ABDESTİ NASIL ALINIR?

Boy abdesti alırken, farzlara ve sünnetlere uymak gereklidir. Öncelikle idrar yapılarak tenasül uzvunda (cinsel organ) kalıntı kalmaması sağlanmalıdır. Ardından erkek ve ya bayanların avret yerleri göbek çukuru ile diz kapağı arasında, önümüz ve arkamız olarak iyice yıkanmalıdır. Sonra “niyet ettim cünüplükten kurtulmak için boy abdesti almaya” şeklinde boy abdestine niyet ettikten sonra “besmele” çekilir ve eller yıkanır. Dişler temiz değilse, önceden fırçalanmamışsa; fırçalanır. Duasız bir şekilde namaz abdesti alınır. Ancak namaz abdesti alma işlemi sırasında özellikle ağza be buruna normalin çok üstünde, abartılarak su çekilmeli ve ağız-burun temizlenmelidir. Ardından bütün beden saç diplerinden ayak parmak ucuna kadar ovarak yıkanı. N sonunda baş üzerinden, sağ ve sol omuzlardan aşağıya üçer kez su dökülür (yahut bahsedilen süre zarfında duş altında beklenilir).

Boy abdesti alınırken bayanların dikkat etmesi gereken bir nokta da şudur. El ve ayak tırnaklarında bulunan oje boy abdestine engel olduğu için, Abdest alınmadan önce çıkartılmalıdır.

Boy abdesti alınırken Kâbe’ye karşı durulmaz, dua okunmaz, konuşulmaz.

Şafii ve Maliki mezheplerinde ağza ve buruna su vermek farz değil sünnettir. Hanefi ve Hanbeli mezheplerinde ise farzdır.

Boy abdesti için niyet etmek Hanefi mezhebinde sünnet, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde ise farzdır.

Boy abdesti alınırken, mümkün mertebe yalnız olunmalıdır. Fakat örneğin erkekler için askerlik gibi dönemlerde, toplu halde yıkanıldığı zamanlarda (erkekler erkekler arasında, kadınlar kadınlar arasında) avret yerleri kapalı bir şekilde alanın tenha bir noktasında boy abdesti alabilirler.

İslam’da kadınlar ve erkekler bir yerde yıkanamaz, boy abdesti alamazlar. Fakat böyle bir durum zaruret icap ettiyse etrafta su olsa bile, teyemmüm edilir. Zira hükmen su bulunamamış sayılır.

BOY ABDESTİNİ FARZ KILAN HALLER

Boy abdestini (Gülsü) farz kılan üç hal vardır. Bunlar;

1- Cünüplük: her ne suretle olursa olsun, şehvetle yerinden ayrılan ve dışarıya atılan meniden (döl suyundan) dolayı gusül (boy abdesti) gerekir. Bu halin uyku veya uyanıklık halinde gerçekleşmesi fark etmez. Cinsel temas halinde, erkeklik organının sünnet noktasına kadar kadının cinsel organı içine girmesi halinde de “boşalmaya gerek kalmadan” boy abdesti bozulmuş olur.

2- Hayız hali: bayanlara mahsus bir haldir. Hayız bulûğa ermiş kızların biyolojik ayda (28 günde bir) adet görmeleri demektir. Bu süre, yani hayız hali bitiminde bayanların boy abdesti almaları gerekmektedir.

3- Nifas hali: bu da bayanlara mahsus bir haldir. Bu duruma loğusalık Halide denir. Doğumdan sonra kadından bir müddet kan gelme durumudur. Bu kan gelme durumunun bitiminde kadının boy abdesti alması gerekmektedir.

Bahsettiğimiz bu üç şartın dışında dinen mübarek günleri, bayramları ve kandilleri karşılamak amacıyla da boy abdesti alınabilir. Tabi birde vefat eden bir insanı defnetmeden (gömmeden) önce cenazeye boy abdesti aldırılmalıdır.

NAMAZ ABDESTİ

Kur’an-ı kerim’de namaz ibadeti yerine getirileceği zaman Abdest alınması emredilmiştir (Bkz. El-Mâide Suresi, ayet:6). Abdest su ile yapılan, yüzü, kolları, ayakları yıkamak ve başı meshetmekten ibaret görülen; görünüşte maddi, gerçekte manevi bir temizliktir.

Abdest almış olmanın bize maddi ve manevi faydaları vardır. Bunlar; düzenli olarak maddi temizliği sağlamak, manevi olarak da; iç huzurun sağlanması, insanı bazı kötü duygulardan arındırması, akla gelen fena düşünceleri uzaklaştırması ve Allah tarafından küçük günahların affedilmesine sebep olması olarak sıralanabilir.

Bir hadiste abdestli iken vefat eden bir insanın şehitlik mertebesine çıkması ihtimalinin olduğu belirtilmiştir.

Namaz abdestinin farzları dörttür;

1- Yüzü yıkamak: yüzün bir defa yıkanması farz; üç defa yıkanması sünnettir. Yüz alın saç bitiminden, iki kulak memesinden, çene altına kadar olan bölgenin yıkanması demektir. Bu işlem yapılırken suyun göz kapakları ve çevresine ulaşması sağlanmalıdır.

2- Kolları dirseklerle birlikte yıkamak: parmak uçlarından başlayarak dirseklere kadar olan kısmın üç kez yıkanmasıdı4. burada da bir kez yıkamak farz, üç kez yıkamak sünnettir.

3- Ayakları topuklarla birlikte yıkamak: topuklar dahil, yak alt ve üstünün parmak aralarıyla birlikte yıkanmasıdır. Yine bir kez yıkanması farz, üç kez yıkanması sünnettir.

4- Başın dörtte birini meshetmek: başımızın dörtte birinin elimiz aracılığıyla hafifçe ıslatılması demektir.

Tabi bunlarla birlikte su değdiği zaman azacak yara varsa yara sarılır, diğer sargı ve alçı benzeri durumlarda olduğu gibi sargı üstü meshedilir.

ABDEST NASIL ALINIR?

Önce “niyet ettim Allah rızası için Abdest almaya” şeklinde niyet edilir. Ardından eller bileklere kadar, parmak aralarıyla birlikte üç defa yıkanır. Sağ elle ağza üç defa su verilerek ağız çalkalanır (istenirse bu çalkalama esnasında diş etlerini kanatmadan fırça-misvak kullanılabilir.). sağ el ile buruna üç kez su verilir, sol el ile sümkürülür. Avuç dolusu su ile saç bitiminden, kulak memesine, çene altına kadar üç defa yüz yıkanır. Yüz yıkamada dikkat edilmesi gereken şey avuçlarla alınan suyun yüze çarpılmaması gereğidir. Su etrafa sıçratmadan yüz yıkanmalıdır. Sol el ile sağ el üç defa dirseklere kadar (dirsekler dahil) yıkanırken, aynı şekilde sağ el ile de sol kol dirseğe kadar üç defa yıkanır. Her iki kolu yıkadıktan sonra elleri yeniden yıkayarak elin ıslaklığıyla baş meshedilir. Ardından elin serçe parmağıyla kulaklar yıkanırken, baş parmakla da kulak arkası meshedilir. Temiz kalan şahadet parmağı, orta parmak ve yüzük parmağıyla da ense meshedilir. Son olarak ayaklar parmak aralarıyla birlikte yıkanır. Ayakların yıkanmasında dikkat edilmesi gereken nokta ise parmak aralarının daima sağdan sola doğru yıkanmasıdır. Ardından son defa eller yıkanır ve namaz için Abdest alınmış olur.

TEYEMMÜM NEDİR?

Gerçekten veya hükmen su bulunamadığı takdirde, yahut suya ulaşılamadığında temizlenebilmek için ve Abdest almak için temiz toprak (veya kum, kireç, tuğla, çimento gibi toprak türevleri) ile yüzün ve kolların özel bir şekilde meshedilmesine teyemmüm denir. Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de “…su bulamamışsanız, o vakit, tertemiz bir toprakla teyemmüm edin…” buyurulmuştur (Bkz. El-Mâide Suresi, Ayet:6).

Zaruret halinde teyemmüm boy abdesti ve namaz abdesti yerine geçer. Teyemmümün hükmü Abdest alınabilecek su bulununca biter.

Teyemmümde niyet şarttır. Su ile alınan abdestteki niyetten farkı neye niyet edildiğinin de belirtilmesidir.

TEYEMMÜM NASIL YAPILIR?

Teyemmümü “bir niyet iki darp” şeklinde formülize edebiliriz. Yani önce “niyet ettim Allah rızası için öğlen namazı için teyemmüm abdesti almaya” şeklinde niyet edilir, euzu besmele çekilir, iki el birden açılarak temiz toprağa avuç içi ile temas edilir. Parmak aralarına, vesaire yere yapışması muhtemel toprak parçaları eller başparmak hizasında birbirine çarptırılarak, yada silkelenerek düşürülür ve yüz meshedilir. Bunun ardından aynı işlem tekrarlanır. Yalnız bu sefer kollar dirseklere kadar (dirsekler dahil) meshedilir. Böylece teyemmüm abdesti alınmış olur.

Teyemmümde niyet etmek, elleri ve kolları meshetmek farzdır. Diğer işlemler sünnettir.

Namaz abdestini ve boy abdestini bozan hallerin hepsi edilen -niyete göre- teyemmüm için de geçerlidir. Bunların haricinde abdest alınabilecek nitelikte su bulunması halinde de teyemmüm bozulmuş olur.

Alıntı